Η βασιλική εξουσία στη Μακεδονία δεν ήταν απόλυτη, όπως στην Ανατολή. Ο βασιλιάς είχε ανάγκη από την υποστήριξη, την έγκριση των εταίρων του, δηλαδή των συγγενών και φίλων του που αποτελούσαν τη μακεδονική αριστοκρατία. Υπό την ηγεμονία του οι εταίροι ήταν ελεύθεροι να εκφράσουν γνώμη, να προτείνουν λύσεις και στρατηγικές, να απαιτήσουν από το βασιλιά την ανάλογη εκτίμηση και το σεβασμό που του έδειχναν και οι ίδιοι. Αυτή η σχέση πήγαζε από το ότι ο βασιλιάς δεν κυβερνούσε βάσει της ισχύος του αλλά από σεβασμό στον πατροπαράδοτο νόμο. Γι’ αυτό και αργότερα ο Αλέξανδρος, κατά το λόγο του πριν τη μάχη της Ισσού [Αρριανός ΙΙ 7,4] θα αναφερθεί στους Μακεδόνες ως ελεύθερους άνδρες, σε αντίθεση με τους δούλους Πέρσες.

Για την ανάληψη της βασιλικής εξουσίας από τον Φίλιππο έχουμε αρκετές πληροφορίες που αποδίδουν στο μακεδονικό λαό την εξουσία να επικυρώσουν τη διαδοχή του βασιλιά. Από την αρχή της ίδρυσης του βασιλείου των Μακεδόνων οι διάδοχοι επιλέγονταν από τη δυναστεία των Τημενιδών. Αν λοιπόν αυτός ο ρόλος των Μακεδόνων ήταν ουσιαστικός ή απλά τυπικός, ώστε να περιορίζεται στην αποδοχή της εξουσίας του βασιλιά, λίγη σημασία έχει μπροστά στη σπουδαιότητα της βαθιάς φιλίας που αναπτυσσόταν ανάμεσα στον ηγεμόνα και τους εταίρους του· μια φιλία που καλλιεργούνταν στους ‘βασιλικούς παίδες’ από νωρίς.

Η πρακτική κατά την οποία οι γιοι των εταίρων του βασιλιά μεταφέρονταν στη βασιλική αυλή είχε διάφορες πτυχές. Ο θεσμός των ‘βασιλικών παίδων’ ήταν το όχημα που χρησιμοποίησε ο Φίλιππος για να δεσμεύει την υψηλή αριστοκρατία και να τη συσπειρώνει γύρω από το πρόσωπο του διαδόχου βασιλιά ήδη από νεαρή ηλικία, ως πρίγκιπα. Οι γόνοι των Μακεδόνων αριστοκρατών εκπαιδεύονταν στην αυλή και υπηρετούσαν το βασιλιά άμεσα, αναπτύσσοντας φιλικές σχέσεις με τα παιδιά του –ιδίως τον πρίγκιπα-διάδοχο, τον Μ. Αλέξανδρο. Παράλληλα βέβαια αποτελούσαν και εγγύηση καλής συμπεριφοράς από την πλευρά των γονιών τους.

Γνωρίζουμε πως ο βασιλιάς καλούσε συχνά τους Μακεδόνες σε συνελεύσεις για να ενισχυθεί η ενότητα του βασιλείου μέσα από τη σύσφιξη των μεταξύ τους σχέσεων. Το ίδιο γινόταν και με τους στρατηγούς σε ξεχωριστές συγκεντρώσεις. Η σταθερότητα του κράτους ήταν απαραίτητη για τις σχέσεις με τους γειτονικούς λαούς αλλά και για να ξεπερνιούνται τυχόν εξεγέρσεις στο εσωτερικό. Δεν ήταν πάντα αγαστή η συνεργασία ανάμεσα στους κατοίκους των ορεινών περιοχών της Μακεδονίας και αυτούς των παράλιων άστεων, της Άνω και Κάτω Μακεδονίας αντίστοιχα. Σημείο αναφοράς έπρεπε να αποτελεί το πρόσωπο-σύμβολο του βασιλιά. Για την περαιτέρω ανάπτυξη και την ισχυροποίηση των φιλικών σχέσεων με τους σημαντικότερους άντρες του βασιλείου του ο Φίλιππος έπρεπε να δείχνει απλόχερα τη διπλωματική του πλευρά –και σε αυτό ο Φίλιππος ήταν ιδιαίτερα ικανός.

Έτσι λοιπόν ο βασιλιάς, μέσα από δωρεές και υποσχέσεις προς τους εταίρους του αλλά κυρίως με το να διακυβερνά παραδειγματικά και να προβάλλει τις αρετές του, στόχευε στο να κερδίσει την υποστήριξη των Μακεδόνων. Αυτή τη χρειαζόταν πρώτα και κύρια για να έχει την έγκριση και την υποστήριξή τους στην εξωτερική πολιτική, σε περιπτώσεις πολέμου με γειτονικά κράτη. Τα χρόνια του Φιλίππου χαρακτηρίζονταν από ραγδαία επέκταση του βασιλείου και ισχυροποίηση του στρατού, επομένως ο βασιλιάς χρειαζόταν την εύνοια των φίλων του περισσότερο από ποτέ. Η ισχύς του μακεδονικού στρατού, η αποφασιστικότητα του βασιλιά, η ετοιμότητά του να αναλαμβάνει δράση και φυσικά οι επιτυχίες του στις σημαντικότερες μάχες και στις διπλωματικές επαφές ήταν ο συνδετικός κρίκος για όλους του Μακεδόνες και αιτία να παραμεριστούν οι όποιες αντιπαλότητες.

Όμως ποιοι ήταν οι εταίροι του βασιλιά, που μπορούσαν να συμμετέχουν στις αποφάσεις για πόλεμο και ειρήνη και που του παρείχαν την υποστήριξη που χρειαζόταν; Με την αναδιοργάνωση του στρατού δημιούργησε τη μακεδονική φάλαγγα και ονόμασε όλους τους στρατιώτες σε αυτήν πεζέταιρους –ενώ παλαιότερα αυτή η ονομασία αφορούσε μόνο τους πολύ στενούς σωματοφύλακες του βασιλιά. Αυτό έγινε για να μπορούν να θεωρούνται και αυτοί εταίροι, φίλοι του βασιλιά, να συμμετέχουν στις συνελεύσεις τους, στην εκκλησία, και να απολαμβάνουν τις δωρεές του βασιλιά που αποτελούσαν το αντίτιμο της εύνοιας. Για τους πεζέταιρους ήταν ιδιαίτερα αναζωογονητικές αυτές οι δωρεές, διότι αποτελούσαν την αποζημίωση για όσες απώλειες είχαν από τις γεωργικές τους εργασίες κατά το διάστημα που θα υπηρετούσαν στο στρατό. Επομένως και η υποστήριξή τους προς το βασιλιά ήταν δεδομένη. Η σχέση ανάμεσα στο βασιλιά και το στρατό του άλλαξε δραστικά, έγινε πιο στενή και ουσιαστική.

Ένας από τους πιο έξυπνους και ικανούς πολιτικούς όλως των εποχών, ο Φίλιππος Β΄ έδινε πολύ μεγάλη σημασία στην πειθώ και στις νίκες που μπορούσαν να κερδηθούν σε διπλωματικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό οι αυλικές γιορτές και τα συμπόσια του γαλαντόμου βασιλιά ήταν στην ημερήσια διάταξη και κατάφερναν να εντυπωσιάζουν φίλους και εχθρούς που δεν έχαναν ευκαιρία να τον κατηγορήσουν ως αχαλίνωτο, μέθυσο, ακόμη και βάρβαρο. Όμως τα ευρήματα των βασιλικών τάφων και του ανακτόρου των Αιγών ανασκευάζουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την πολεμική, παρέχοντας μια απροσδόκητα πλήρη και ζωντανή εικόνα του βασιλικού περιβάλλοντος, όπου η πολυτέλεια συνδυάζεται αρμονικά με την κομψότητα και ο πλούτος με την υψηλή αισθητική.